در سال‌های نه‌چندان دور کارآفرینان، خریداران مسکن و سرمایه‌گذاران باید در شعب بانکی حضور پیدا می‌کردند تا درخواست وام و خدمات مالی کنند اما فین تک در دو دهه اخیر همه این روند را با سرعت زیادی تغییر داد تا مشتریان بتوانند به‌صورت آنلاین و از طریق گوشی هوشمند خود بدون اینکه مجبور به تعامل با یک بانک سنتی باشند، امور مالیشان را انجام دهند.
برای بانک‌های سنتی، فین تک دومین تحول عظیم پس از ورود کامپیوتر در دهه 60 میلادی است که توجه قانون‌گذاران و مدیران صنایع را به خود جلب کرده و عکس‌العمل‌های تند و متفاوتی را به وجود آورده است. اما در نهایت همه به این فکر می‌کنند که آیا فین تک می‌تواند هزینه‌های اضافه را کاهش دهد و نوآوری بیشتر و دسترسی بهتر برای همه ایجاد کند؟ یا باز هم بازیگران اصلی در بالای هرم باقی خواهند ماند و کارمزدها و سودهای کلان از مردم خواهند گرفت؟ فکر می‌کنیم تا اینجا تا حد زیادی متوجه شدید که فین تک چیست؟ حال نظر شما را به ادامه مقاله جلب می‌کنیم…
در حال حاضر، استارت آپ‌های فین تک در بخش مالی، بطور مستقیم با بانک‌ها رقابت می‌کنند تا راه‌حل‌های مالی دیجیتال به مشتریان بفروشند. به دلایل قانونی و ساختار سنتی، بانک‌ها هنوز از جهت سرعت نوآوری در رقابت با فین تک با مشکل روبرو هستند. به این دلیل که فین تک در همان ابتدای پیدایش به‌درستی تشخیص داد که هر نوع خدمات مالی مانند نقل‌وانتقال پول، وام و سرمایه‌گذاری باید به‌راحتی با زندگی مشتریان آگاه امروزی یکپارچه شود تا با شرایط دنیای فعلی که زندگی خصوصی و کسب‌وکار مردم هر چه بیشتر دیجیتالی می‌شود، متناسب باشد.
فین تک چگونه استفاده می‌شود؟
در حال حاضر خدمات فین تک در حوزه‌های زیر ارائه می‌شوند:
سرمایه‌گذاری جمعی
پلتفرم‌هایی مانند Kickstarter و Patreon بهترین نمونه برای crowd sourcing هستند که به کاربران اجازه می‌دهند تا در یک مکان متمرکز اما از منابع متفاوت برای ایده و پروژه جدید خود سرمایه جمع‌آوری کنند. حتی پرداخت ارقام کوچک توسط مردم عادی، سرمایه‌های قابل توجهی برای بسیاری از پروژه‌های موفق جمع‌آوری کرده‌اند.
بلاک چین و کریپتوکارنسی
Cryptocurrency در دو سال اخیر به دلیل صعود نجومی قیمت پول‌های دیجیتال مانند Bitcoin و Ethereum بیشترین اخبار را به خود اختصاص داده است. پول‌های دیجیتال که از سال 2008 و هم‌زمان با بحران اقتصادی معرفی شدند، به مردم اجازه می‌دهند تا بدون استفاده از پول و سیستم بانکی سنتی، خریدها و پرداخت‌ها را به‌صورت آنلاین انجام دهند.
Blockchain هم با ایجاد یک ساختار شبکه کامپیوتری به افراد و کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا اطلاعات و دارایی‌های دیجیتال را به‌صورت peer-to-peer با دیگران به اشتراک بگذارند بدون اینکه امکان تغییر در این اطلاعات وجود داشته باشد. احتمالا بلاک چین در آینده نیاز به نگهداری اسناد و مدارک چاپی را حذف می‌کند.
پرداخت موبایل
اگر از گوشی هوشمند استفاده می‌کنید تا پرداخت‌هایتان را انجام دهید در حال استفاده از خدمات پرداخت موبایل هستید که بازار بزرگی را به خود اختصاص داده است و به کاربران اجازه می‌دهد تا پول سنتی را به‌صورت آنلاین نقل‌وانتقال دهند. حتی شرکت اپل و علی‌بابا هم با معرفی Apple pay و Alipay وارد عرصه پرداخت موبایل شده‌اند.
سرمایه‌گذاری و سهام
استارت آپ‌های مدیریت سهام و پرتفلیو به‌شدت روی شرکت‌های سنتی این صنعت تاثیر گذاشته و با ارائه خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری بر اساس الگوریتم‌ها، بازده بیشتر و هزینه کمتر ایجاد می‌کنند.
Robo Advisor یا مشاور رباتی بدون هیچ‌گونه دخالت انسانی و تنها براساس الگوریتم کامپیوتری، بهترین برنامه مالی و سرمایه‌گذاری را به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌دهد.
اپ‌های خرید و فروش سهام مانند Robinhood و Acorns هم سرمایه‌گذاری را برای همه مردم با هر نوع بودجه‌ای ممکن و آسان کرده‌اند.
تنظیم بودجه
یکی از بیشترین استفاده از خدمات فین تک برای مصرف‌کنندگان، اپ‌های بودجه هستند که به کاربران اجازه می‌دهند تا درآمدها و هزینه‌های خود را به‌صورت موثر از طریق گوشی هوشمند ثبت و ردیابی کنند. Mint یکی از اپ‌های رایگان موفق در تنظیم بودجه شخصی است.
چه کسی از فین تک استفاده می‌کند؟
اگر افراد درک کنند فین تک چیست؟ می‌توان گفت هر دو وجه مصرف‌کننده و کسب‌وکار، کاربران محصولات فین تک هستند:
B2B: پلتفرم‌های ابری و سیستم‌های مدیریت خدمات مشتری مانند SalesForce به کسب‌وکارها اجازه می‌دهند تا به اطلاعات مالی دسترسی داشته باشند و خدمات خود را بهینه‌سازی کنند.
B2C: مردمی که از اپ‌های بودجه، خرید و فروش سهام و سایر محصولات فین تک استفاده می‌کنند، مصرف‌کنندگان دائمی فین تک هستند که نیازهای خود را از کسب‌وکارها تامین می‌کنند. درواقع ورود اولیه بانک‌ها به فین تک در این بخش متمرکز بود تا خدمات نقل‌وانتقال پول ارائه دهند.
سهام شرکت‌های فین تک در چه وضعیتی است؟
شرکت‌های فین تک چند سالی است که بخش قابل‌توجهی در بازار سهام بین‌المللی برای خود ایجاد کرده‌اند.
Paypal که یک شرکت پیشرو در صنعت فین تک است، هنوز هم محبوب‌ترین گزینه برای خرید سهام بوده و تا پایان سال گذشته 267 میلیون کاربر داشت که هرساله 31% به این رقم اضافه می‌شود. شرکت‌های Visa و Alibaba هم نمونه‌های موفق دیگری در صنعت فین تک هستند هستند.
فین تک در ایران
خوشبختانه استارت آپ‌های فین تک در ایران هم به‌سرعت به وجود آمده و رشد کرده‌اند. با وجودی که در ابتدای فعالیت با مشکلات متعدد قانون‌گذاری روبرو شدند، اما در حال حاضر به‌خوبی به خدمات خود ادامه می‌دهند.
در حوزه سرمایه‌گذاری جمعی، اخیراً استارت آپ‌هایی مانند پارس فاندینگ وارد عرصه شده‌اند که پروژه‌هایی در زمینه‌های متفاوت مانند استارت آپ‌های فین تک هم انجام داده‌اند.
در حوزه پرداخت موبایل استارت آپ‌های ایرانی بسیار فعال‌تر بوده‌اند. احتمالا تا به حال روی گوشی هوشمند خود از خدمات#733* استفاده کرده‌اید، سرویسی که با همکاری اپراتورهای همراه اول و ایرانسل به ارائه خدمات در بستر USSD می‌پردازد. این سرویس به شما کمک می‌کند تا شارژ موبایل و اینترنت بخرید، موجودی حساب‌های بانکی خود را بگیرید، قبوض خدماتی را پرداخت کنید و کارهای بیشتری هم انجام دهید.
این سرویس یک اپلیکیشن به نام آپ هم دارد که علاوه بر خدمات بالا یک گزینه تله پرداز هم ارائه می‌دهد تا در فروشگاه‌های طرف قرارداد آسان پرداخت، خرید خود را انجام دهید. انجام تراکنشات در آپ امتیاز هم دارد که در قرعه‌کشی‌ها و مسابقات استفاده می‌شود.
724 یکی دیگر از اپلیکیشن‌هاست که شما را با مفهوم فین تک چیست بیشتر آشنا می‌کند. این نرم‌افزار برای اندروید و iOS طراحی‌شده که علاوه بر خرید شارژ و پرداخت قبوض خدماتی، امکان کارت به کارت را هم فراهم می‌کند. این اپلیکیشن در یازدهمین جشنواره وب و موبایل ایران، بهترین اپلیکیشن موبایلی کشور شناخته شد.
زرین پال هم از سال 89 به‌عنوان اولین درگاه پرداخت اینترنتی در خدمت فروشندگان آنلاین و خریداران بوده است و امکان انجام تراکنش‌های مالی ساده و امن از طریق اینترنت را در وب‌سایت‌های پذیرنده زرین پال فراهم کرده است. این درگاه در واقع یک درگاه واسطه به حساب می‌آید.
رسید یک اپلیکیشن خوب دیگر است که حتی به شماره کارت بانکی هم احتیاج ندارد و فقط با داشتن شماره همراه، پول را در چند ثانیه منتقل می‌کند.
در زمینه اپلیکیشن‌های بودجه، استارت آپ‌های زیادی فعال هستند که آنالیزا یکی از آن‌هاست که اتفاقا سرمایه خود را از طریق پارس فاندینگ جمع‌آوری کرده است.
آینده فین تک چگونه خواهد بود؟
اگر یک کلمه بتواند همه نوآوری‌های فین تک را توصیف کند و بگوید فین تک چیست؟ قطعا Disruption یا ایجاد اختلال در سیستم‌های سنتی بهترین توصیف است و به همین دلیل بانک‌های سنتی و موسسات مالی قدرتمند هم بیکار ننشسته‌اند و در جستجوی راه‌حل برای رقابت با فین تکی که می‌خواهد آن‌ها را مختل کند، نرم‌افزارهای هوشمندی به بازار عرضه کرده‌اند. مثلا موسسه مالی Goldman Sachs در سال 2016 اپلیکیشن Marcus را راه‌اندازی کرد. با این‌حال رقابت با استارت آپ‌های فین تک که با سرعت نور حرکت می‌کنند به چیزی بیش از یک نرم‌افزار احتیاج دارد.
مطابق پیش‌بینی کارشناسان این صنعت، سال 2019 سال توسعه هر چه بیشتر AI یا هوش مصنوعی خواهد بود که روی هر دو وجه مصرف‌کننده و کسب‌وکارهای فین تک تاثیر خواهد گذاشت.
نظر شما چیست؟ آیا فین تک کلید آزادی مردم از سیستم‌های سنتی بانکی است؟ لطفا دیدگاه خود را بنویسید.
منابع: